Nguyên Tắc Đạo Đức

NGUYÊN TẮC ĐẠO ĐỨC HÀNH NGHỀ THAM VẤN TRỊ LIỆU TÂM LÝ

Hiện nay, tại Việt Nam chưa có bộ Quy tắc đạo đức cụ thể dành cho các nhà tham vấn và trị liệu tâm lý. Vì lý do đó, Inner Mind áp dụng các nguyên tắc cơ bản, đồng thời đây cũng là những giá trị mà chúng tôi theo đuổi trong quá trình cung cấp dịch vụ tham vấn và trị liệu tâm lý.

Khi cộng tác với Inner Mind, các cộng tác viên bắt buộc phải tuân thủ và đảm bảo thực hiện đầy đủ các nguyên tắc dưới đây.

Những nguyên tắc này được trích dẫn và tham khảo từ “Giáo trình Tham vấn tâm lý” của GS.TS Trần Thị Minh Đức.

1. BẢO MẬT

Việc bảo mật thông tin của thân chủ không chỉ là một hành động thể hiện sự tôn trọng tính riêng tư mà còn là cách để bảo vệ và hỗ trợ thân chủ một cách tốt nhất. Chính sự bảo mật này giúp thân chủ xây dựng niềm tin vào mối quan hệ tham vấn, từ đó họ sẽ dễ dàng chia sẻ những câu chuyện, tâm tư của mình.

Bảo mật thông tin của thân chủ được thể hiện qua một số hành động cụ thể như sau:

• Cuộc tham vấn luôn được tổ chức tại một không gian kín đáo, đảm bảo không có sự can thiệp hay xâm phạm từ người ngoài.

• Hồ sơ của thân chủ luôn được lưu giữ an toàn, tránh mất mát hoặc rò rỉ thông tin. Chỉ những thông tin liên quan trực tiếp đến mục đích tham vấn mới được lưu trữ.

• Ngay từ đầu buổi tham vấn, chúng tôi sẽ giải thích rõ ràng cho thân chủ về quy trình làm việc, thủ tục bảo mật thông tin, cùng với những ngoại lệ có thể phát sinh trong quá trình bảo mật.

Bảo mật thông tin là một trách nhiệm đạo đức không thể thiếu đối với người làm công tác tham vấn. Người tham vấn chỉ có thể tiết lộ thông tin khi:

• Thân chủ cho phép chia sẻ câu chuyện của mình.

• Khi thông tin mà thân chủ chia sẻ có thể đe dọa đến tính mạng của bản thân họ hoặc người khác.

• Khi người tham vấn bị yêu cầu cung cấp thông tin trong một phiên tòa.

Tại Inner Mind, các cộng tác viên cần thông báo rõ ràng với thân chủ về việc giám sát chuyên môn, và cùng thân chủ thảo luận về những thông tin sẽ được tiết lộ hoặc không tiết lộ trong buổi giám sát.

2. TẬP TRUNG VÀO THÂN CHỦ

Nhà tham vấn không được áp dụng những công thức hay phương pháp cố định cho bất kỳ thân chủ nào. Mỗi thân chủ đều là một trường hợp đặc biệt và không thể có một kỹ thuật hay phương pháp chung cho tất cả. Quá trình tham vấn sẽ thay đổi tùy thuộc vào mức độ nhận thức của thân chủ về vấn đề của mình và khả năng của họ trong việc kiểm soát cảm xúc.

Nguyên tắc tập trung vào thân chủ yêu cầu nhà tham vấn không để cho cảm xúc cá nhân bị ảnh hưởng bởi câu chuyện của thân chủ. Nhà tham vấn cần phải đủ vững vàng để tách biệt bản thân khỏi vấn đề của thân chủ, đồng thời tạo sự tin tưởng để thân chủ không rơi vào tình trạng phụ thuộc vào sự hỗ trợ của nhà tham vấn.

3. CHẤP NHẬN THÂN CHỦ

Nhà tham vấn cần chấp nhận thân chủ với tất cả những giá trị tự tại, khác biệt hoặc thậm chí đối ngược với quan điểm của bản thân. Điều này bao gồm cả những điểm mạnh, điểm yếu, những đặc điểm tích cực hay tiêu cực mà thân chủ mang trong mình. Việc chấp nhận không đồng nghĩa với việc nhà tham vấn đồng tình hay ủng hộ tất cả mọi hành động hay quan điểm của thân chủ, mà là nhìn nhận thân chủ một cách toàn diện, thấu hiểu và chấp nhận những yếu tố hiện diện trong bản chất của họ.

Chấp nhận không chỉ là một thái độ bên ngoài, không phê phán mà còn là sự điều chỉnh ngay trong cảm xúc và suy nghĩ của nhà tham vấn. Nhà tham vấn cần đảm bảo sự chấp nhận này tồn tại cả trong tư duy và cảm xúc của chính mình, để có thể cung cấp một môi trường hỗ trợ chân thành và hiệu quả cho thân chủ.

4. TÔN TRỌNG THÂN CHỦ

Mỗi người đều có quyền được tôn trọng nhân cách như một con người độc lập. Tôn trọng là việc tin tưởng nhiệt tình vào giá trị của người khác, bất kể địa vị, đạo đức, hành vi hay cảm xúc tích cực hay tiêu cực mà họ thể hiện. Nó là sự kính trọng đối với nhân phẩm và cốt cách riêng biệt của từng cá nhân.

Tôn trọng cũng có nghĩa là công nhận quyền của mọi người được là chính bản thân họ, với các quan điểm, suy nghĩ và cảm giác riêng. Điều này đảm bảo rằng họ tiếp cận các dịch vụ tham vấn mà không phải chịu sự định kiến về con người, tính cách, tôn giáo hay phong tục của mình.

5. TIN TƯỞNG VÀO KHẢ NĂNG TỰ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ CỦA THÂN CHỦ 

Mỗi người đều có quyền lựa chọn và chịu trách nhiệm về các quyết định của mình. Nhà tham vấn luôn ý thức rằng mỗi thân chủ có hoàn cảnh riêng biệt, không thể lặp lại ở người khác. Quá trình khám phá nguyên nhân gây ra vấn đề của thân chủ phụ thuộc rất nhiều vào kinh nghiệm và sự hiểu biết của chính thân chủ, và chỉ có họ mới có thể thực sự làm điều đó.

Dù nhà tham vấn có uy tín và giàu kinh nghiệm, điều đó vẫn không thể thay thế được sự tự quyết của thân chủ trong việc giải quyết vấn đề của mình. Vì vậy, thân chủ cần được trao quyền tự quyết để thúc đẩy sự trưởng thành và độc lập trong quá trình tham vấn.

6. KHÔNG GẮN MÌNH VÀO MỐI QUAN HỆ CÁ NHÂN VỚI THÂN CHỦ

Nhà tham vấn cần tránh mọi mối quan hệ ngoài hợp đồng làm việc với thân chủ, bao gồm các quan hệ xã hội như anh em, bạn bè hay đồng nghiệp, để đảm bảo tính chuyên nghiệp trong quá trình tham vấn.

Quan hệ hai chiều giữa nhà tham vấn và thân chủ có thể ảnh hưởng đến tính khách quan khi thực hiện hành vi tham vấn. Vì vậy, nhà tham vấn cần phải tránh hoặc kết thúc mối quan hệ tham vấn nếu cảm thấy nó không còn phù hợp, và giới thiệu thân chủ đến một nhà tham vấn khác có khả năng phù hợp hơn.

Tại Inner Mind, nếu cộng tác viên nhận thấy mối quan hệ với thân chủ vượt ra ngoài giới hạn công việc, cần thông báo ngay cho Inner Mind để tìm ra giải pháp thích hợp và duy trì sự chuyên nghiệp trong mối quan hệ tham vấn.

7. BẢO VỆ PHÚC LỢI CỦA THÂN CHỦ

Nhà tham vấn phải luôn dự đoán trước những tác động của quá trình tham vấn lên thân chủ và những người có liên quan, vì họ có thể là người hưởng lợi hoặc cũng có thể là nạn nhân của dịch vụ tham vấn.

Các quyền lợi cơ bản của thân chủ cần được bảo vệ trong quá trình tham vấn bao gồm: quyền được biết về danh tính, bằng cấp chuyên môn và kinh nghiệm làm việc của nhà tham vấn, cũng như quyền lựa chọn người trợ giúp cho mình; quyền được thông tin về tiến trình và phương pháp tiếp cận đối với vấn đề của mình; quyền được nhà tham vấn thông báo về những hạn chế và nguy cơ có thể xảy ra trong quá trình tham vấn; quyền được biết về việc lưu trữ thông tin, ghi âm và đảm bảo bí mật đối với những thông tin chia sẻ với nhà tham vấn. Thân chủ cũng có quyền được thông báo trước nếu có trường hợp thông tin của họ cần chia sẻ với các bên thứ ba, và có quyền quyết định tiếp tục hoặc từ chối dịch vụ tham vấn.

Khi nhận thấy quá trình tham vấn không mang lại hiệu quả cho thân chủ, nhà tham vấn có trách nhiệm phải thông báo cho Inner Mind hoặc người giám sát ngay lập tức để tìm ra giải pháp phù hợp.